Patella Luxatie bij de hond

Een losse knieschijf, ofwel patella luxatie bij de hond

Bij een losse knieschijf of patella luxatie schuift de knieschijf (de patella) naar links of rechts en komt de knieschijf naast de knie te liggen. Als de knieschijf naar de buitenzijde van de knie schuift, dan spreken we van een laterale patella luxatie. Als de knieschijf naar de binnenzijde van de knie schuift, dan spreken we over een mediale patella luxatie. De meeste patella luxaties zijn mediaal en worden veroorzaakt door anatomische afwijkingen. Maar ook de laterale patella luxatie bij jonge honden wordt veroorzaakt door anatomische afwijkingen. Trauma en een operatie aan de knie kunnen ook een patella luxatie naar mediaal en lateraal veroorzaken. 75% van de patella luxaties zijn mediale patella luxaties. Klachten worden vaak vanaf een jong volwassen leeftijd gezien. De mediale patella luxatie komt voornamelijk voor bij de kleine rassen, zoals: Boston terriër, Yorkshire terriër, Chihuahua, Pomeriaan, Affenpinscher, Brusselse griffon, Engelse toy spaniël, Japanse spaniël, Maltezer, Manchester terriër, Miniatuur pincher, Vlinderhondje, Pekinees, Mopshond en Shih tzu. Grote rassen waarbij de mediale patella luxatie voorkomt zijn: Shar pei, Flatcoated retriever, Akita en Pyrenese berghond. Laterale patella luxatie komt meer bij de grote en reuze rassen voor. De klachten van patella luxatie tonen op een leeftijd van ongeveer 1 jaar oud. Rassen waarbij een laterale patella luxatie wordt gezien zijn: Deense dog, St. Bernard, Ierse wolfshond en Newfoundlander. Bij kleine hondenrassenis laterale patella luxatie meestal een probleem van volwassen honden (5-8 jaar oud).

Wat zijn de oorzaken van een losse knieschijf of patella luxatie?

Een losse knieschijf of patella luxatie wordt meestal veroorzaakt door aangeboren anatomische afwijkingen. Door deze anatomische afwijkingen wordt de stand van de gehele poot afwijkend, waardoor de knieschijf een verkeerde plaatst inneemt. De anatomische afwijkingen zijn erfelijk. Zelden voorkomend is de losse knieschijf of patella luxatie als gevolg van trauma of een operatie aan de knie. Patella luxatie kan worden geclassificeerd in de volgende typen:

• Mediale patella luxatie.
  Een mediale patella luxatie is een veel voorkomende afwijking bij honden en komt voornamelijk voor bij toy rassen en miniature rassen, maar kan ook bij grote rassen voorkomen. De mediale patella luxatie is eenaangeboren afwijkingen en klinische verschijnselen worden bij de jonge hond waargenomen. De meeste honden worden niet geboren met een patella luxatie, maar ze hebben wel al de anatomische afwijkingen waardoor de patella luxatie op een bepaalt moment ontstaat. Er is tot op heden nog steeds veel onduidelijk over de exacte oorzaak van het ontstaan van een mediale patella luxatie. Wel weet men dat het eenontwikkelingsstoornis betreft van zowel het boven- als onderbeen. Door deze ontwikkelingsstoornis van de volledige poot, wordt de knieschijf teveel naar mediaal getrokken. De knieschijf zelf is meestal niet afwijkend, maar door de afwijkende poot komt de knieschijf naast de knie te liggen (in dit geval aan de binnenzijde van de knie). Doordat de knieschijf naast de knie ligt, ontwikkelt ook de groeve waarin de knieschijf normaal ligt, onvoldoende. Hierdoor verplaatst de knieschijf nog sneller naar mediaal
• Laterale patelle luxatie.
  Een laterale patelle luxatie komt voornamelijk voor bij grote en reuze rassen, maar kan ook bij de toy en miniature rassen voorkomen. Ook bij de laterale patella luxatie is de exacte oorzaak niet helemaal bekend, maar heeft het ook te maken met een ontwikkelingsstoornis van de gehele poot. Doordat de poot verkeerd ontwikkelt wordt de knieschijf teveel naar lateraal getrokken en komt naast te knie te liggen (in dit geval aan de buitenzijde van de knie). Een bekende ontwikkelingsstoornis van de achterpoten van de grote rassen en reuze rassen zijn X-benen (genu valgum), hierbij komt de knieschijf aan de buitenzijde naast de knie te liggen.
• Mediale en laterale patella luxatie als gevolg van trauma aan de knie.
  De patella luxatie als gevolg van trauma kan bij alle rassen voorkomen. Ook een knieoperatie is een vorm van trauma aan de knie.

Patella luxatie bij de hond: bij de chihuahua komt vaak een mediale patella luxatie voor.

Hoe wordt de diagnose van een losse knieschijf of patella luxatie gesteld?

De diagnose ‘patella luxatie’ wordt in eerste instantie op basis van het lichamelijk onderzoek en het verhaal van de eigenaar gesteld. Het plotseling optrekken van een van beide achterpoten tijdens het lopen of rennen is een typisch beeld van een mediale patella luxatie graad 1 of 2. Bij een mediale patella luxatie graad 3 of 4 merkt de eigenaar vaak op dat de hond mank loopt met een of beide achterpoten. Bij een laterale patella luxatie zijn de klachten vaak heftiger dan bij een mediale patella luxatie. Bij de verdenking van een patella luxatie zal de dierenarts voelen of de knieschijf op de juiste plaats ligt of dat de knieschijf al naast het kniegewricht ligt. Bovendien zal de dierenarts voelen of de knieschijf verplaatst kan worden en hoe eenvoudig dit is. Op basis van deze bevindingen kan de patella luxatie worden gegradeerd:

• Graad 1 patella luxatie
  De knieschijf kan met de hand worden geluxeerd, maar verplaatst zich direct terug naar de normale positie wanneer de knieschijf wordt losgelaten. Het kan een toevalsbevinding zijn.
• Graad 2 patella luxatie
  De knieschijf kan met de hand worden geluxeerd en verplaatst zich terug naar de normale positie wanneer het kniegewricht gestrekt is. Een graad 2 patella luxatie kan een graad 3 patella luxatie worden, omdat de groeve met de tijd verslechterd.
• Graad 3 patella luxatie
  De knieschijf ligt blijvend geluxeerd/naast de knie, maar kan met de hand worden teruggeplaatst naar de juiste positie. Wanneer de knieschijf wordt losgelaten zal deze meteen naar de geluxeerde positie terugkeren.
• Graad 4 patella luxatie
  De knieschijf is blijvend geluxeerd en kan met de hand niet worden teruggeplaatst naar de juiste positie.

Een röntgenopname van de knie kan helpen bij het stellen van een juiste diagnose. Houd er echter rekening mee dat niet in alle gevallen de knieschijf blijvend is geluxeerd en op de röntgenopname mogelijk op de juiste positie ligt. Bovendien zal een röntgenopname helpen met het beoordelen van de anatomische afwijkingen van het gehele been voorafgaand aan een eventuele operatie.

Hoe wordt een losse knieschijf of patella luxatie behandeld?

Een patella luxatie is goed te opereren en indien goed uitgevoerd zeer dankbaar. Honden knappen enorm op na de operatie en kunnen een stuk beter lopen.